Dünyadaki üretimin yüzde 75’ine, ihracatının ise yüzde 70’ine sahip olan Türkiye’de, fındık fiyatları üreticinin yüzünü bir türlü güldürmüyor.

Geçen sezon 20 TL’ye kadar çıkan fiyatlar, bu sezon üreticiyi resmen mağdur etti. Yüzde 55’lik rekor bir düşüş yaşanan fındık fiyatları konusunda, uzmanlar uyarıyor:  Böyle giderse fındık pazarı elimizden çıkacak…

Dünya fındık üretiminin yüzde 75’ine, ihracatının da yüzde 70’ine sahip olan Türkiye’de fındık fiyatları üreticinin yüzünü bir türlü güldürmüyor. Geçen sezon 20 TL’ye kadar çıkan fiyatlar, bu sezon üreticiyi resmen mağdur etti. Yüzde 55’lik rekor bir düşüş yaşayan fındık fiyatları konusunda, uzmanlar uyarıyor:  Böyle giderse fındık pazarı elimizden çıkacak…

Saadet Partisi GİK Üyesi ve Ordu İl Başkanı Av. Erkan Temiz, “Yetkililer, işbirliği içinde oldukları sermaye çevrelerini korumak amacıyla hedef saptırmakta, fındıktaki sömürünün sebebi olarak ziraat odalarını göstermekte, üreticinin tek sahibi ve kuruluşu olan ziraat odalarına olan güveni sarsmaya çalışmaktadır” dedi.

Fındık fiyatlarındaki rekor düşüş hakkında konuşan Saadet Partisi GİK üyesi Bekir Demirkaya “Fındığın denge unsuru olacak bir mekanizması yoktur. Fiskobirlik vardır ancak son 12 yıldır pasif konuma getirilmiştir. Fındığın sahibi yoktur. Fındık uluslararası alıcıların yani çikolata fabrikalarının insafına bırakılmıştır. Şimdi tüm bunlardan sonra fındık üreticisinin durumu tamamen perişan hale gelince, siyasilerimiz fındıkla ilgilenir görünmeye başladılar” diye konuştu.

Ordu Ticaret Borsası Meclis Başkanı Salih Güney ise fındık üreticilerine seslenerek, “Üreticilerimiz paniğe kapılıp fındığını satmasın, bekletsin. Piyasaya inen 405 bin ton fındığın 305 bin tonu ihraç edilirken, 60-70 bin tonu iç pazarda tüketildi. Piyasanın fındığa ihtiyacı var ve fiyatlar yakında üreticinin istediği noktaya gelecektir” dedi.

Türkiye Ziraat Odalar Birliği (TZOB) Yönetim Kurulu Üyesi Arslan Soydan, fındık fiyatının neden bu kadar düştüğüne anlam veremediğini belirterek, “Tabiri caizse şok etkisi yaşıyoruz. Üretici mağdur olmuştur. Serbest piyasa üreticiyi ezmiştir. Eğer böyle giderse toplumsal kaos olur, hükümetten bir müdahale ve çözüm bekliyoruz” ifadelerini kullandı. 

Yeni sezona büyük bir umutla giren fındık üreticisi yine hayal kırıklığına uğradı. Eylül başında sezona 12 liradan başlayan, Ekim ayında 14 liraya kadar yükselen fındık, Kasım ayından itibaren büyük bir düşüş yaşayarak 9 liraya kadar düşünce üretici isyan etti. Ziraat Odaları hükümeti fındığa müdahale etmeye çağırırken, fındık pazarına üreticinin müdahale etmesini engellemek isteyen yetkililer, Ziraat Odalarını hedef tahtasına oturttu. Trabzon’da yapılan istişare toplantısında Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik’in de katılmasına rağmen fındıkla ilgili müdahale kararı çıkmayınca, fiyatlarda herhangi bir değişiklik yaşanmadı. Toplantıdan bir sonuç çıkmaması bölgede şok etkisi yaratırken, yapılan adaletsizliğe Ziraat Odaları ile Ticaret Odaları başta olmak üzere pek çok STK’dan tepki yağdı.   

ZİRAAT ODALARI HEDEF TAHTASINDA

Saadet Partisi GİK Üyesi ve Ordu İl Başkanı Av. Erkan Temiz, “Yetkililer, işbirliği içinde oldukları sermaye çevrelerini korumak amacıyla hedef saptırmakta, fındıktaki sömürünün sebebi olarak ziraat odalarını göstermekte, üreticinin tek sahibi ve kuruluşu olan ziraat odalarına olan güveni ise sarsmaya çalışmaktadır. Ziraat odalarının devreden çıkarılması ile üretici tamamen sermayenin insafına terkedilmiş olacaktır. Şu anda üreticiyi organize eden, üreticinin üretimden kaynaklanan gücünü kullanması yönünde bilinçlendiren tek kuruluş ziraat odalarıdır. Buna rağmen fındık fiyatlarının belirlenmesi yönünde etkili ve yetkili olan kuruluş değildir. Ancak üretici kuruluşu olan ziraat odaları, yaptığı açıklamalarla, ürünün bir anda pazara indirilmemesini, ihtiyaca göre peyder pey indirilmesini, ürünün bir anda pazara inmesiyle, arz talep dengesinden dolayı fiyatın düşeceğini ifade etmiş ve üreticiyi bilgilendirmiştir. Ziraat odalarının bu doğru bilgilendirmesi ve yönlendirmesiyle çıkarlarına çomak sokulan rantiyeci çevreler, bu gün hedef saptırmakta ve ziraat odalarını hedef tahtasına oturtmaktadır” dedi.

KONTROL KÜRESEL SERMAYEYE KAYIYOR

Erkan Temiz, “Fındık üzerinde küresel sermayenin bir oyunu, bir sömürü planı devreye sokulmuştur. İtalyan FERRERO şirketi fındık ihracatı konusunda tekelleşmektedir. Satın aldığı şirketler sayesinde doğrudan iç piyasanın belirleyicisi konumuna gelen bu şirket, üretici ile doğrudan muhatap hale gelmiştir. Elinde bulundurduğu milyarlarca dolarlık sermaye gücü ile hiçbir korucusu olmayan fındık üreticisini sömürmeyi, fındık üreticisini kendi toprağında köle haline getirmeyi, milyarlarca dolarlık fındık piyasasında tek söz sahibi olmayı hedeflemektir. Hükümet fındık üreticisine sahip çıkmak zorundadır. Doğrudan gelir desteği üreticinin sömürülmesine engel olmaya yetmemektedir. Acilen, Fiskobirlik vasıtasıyla piyasaya müdahale edilmelidir” diye konuştu. 

FINDIĞIN SAHİBİ YOK!

Fındık fiyatlarındaki rekor düşüş hakkında konuşan Saadet Partisi GİK üyesi ve milletvekili adayı Bekir Demirkaya ise “Üreticinin emeğinin biraz daha değer kazanmasını istemesi en doğal hakkıdır. Bir yılık emeğini ne kadar geç satarsam daha değerli satarım düşüncesi en tabi olandır, yanlış olan fındığın ‘rekolteye mahkûm edilmesi, arz ve talebe bağlı olarak ya sekiz lira, yâda on beş lira’ olmasıdır. Fındığın denge unsuru olacak bir mekanizması yoktur. Fiskobirlik vardır ancak son 12 yıldır pasif konuma getirilmiştir. Fındığın sahibi yoktur. Fındık, uluslararası alıcıların yani çikolata fabrikalarının insafına bırakılmıştır. Şimdi tüm bunlardan sonra fındık üreticisinin durumu tamamen ‘’hıltak’’ yani perişan hale gelince siyasilerimiz fındığımızla ilgilenir görünmektedirler” dedi.

ÇARE OLARAK BANKALAR GÖSTERİLİYOR

Fiyatlardaki artışın fındık baronlarını cesaretlendirdiğini söyleyen Bekir Demirkaya, ” Sayın Bakan Faruk Çelik Bey, çay ve fındık daire başkanlığı kuracaklarını söylüyor. Sayın bakanım; 2015 sezon mahsulümüz kurdun ağzında, üreticinin senin ne olduğu ne yapabileceği belli olmayan daire başkanlığını bekleyecek mecalimi kaldı, paraya ihtiyacı var. Bankayı adres gösteriyorsunuz ancak inancımız ve aklımız, faiz lobilerinin, bankanın kucağına düşme diyor. Acil eylem planlarınızda doğrudan destek konusunda fındıkla ilgili hiçbir şey çıkmadı. Şu doğrudan desteği ödeseniz de köylü ve bölge esnafımız nefes alsa olmaz mı?” diye konuştu.

BU GİDİŞLE FINDIKTA KAOS OLUR

Türkiye Ziraat Odalar Birliği (TZOB) Yönetim Kurulu Üyesi Arslan Soydan, 8.75 TL’lik fiyatı görünce şok olduklarını belirterek “Bu gidişle fındıkta kaos olur. Hükümetin buna bir çare üretmesi gerekiyor” dedi. Soydan, yaptığı açıklamada, Trabzon’da yapılan toplantıdan bir karar çıkmamasına rağmen piyasaya olumlu yansıyacağını tahmin ettiklerini ancak tahminlerinin tutmadığını belirterek, “Fındık fiyatının neden bu kadar düştüğüne anlam veremiyoruz. Tabiri caizse şok etkisi yaşıyoruz. Üretici mağdur olmuştur. Serbest piyasa üreticiyi ezmiştir. Eğer böyle giderse toplumsal kaos olur, hükümetten bir müdahale ve çözüm bekliyoruz” dedi.

PİYASANIN FINDIĞA İHTİYACI VAR

Ordu Ticaret Borsası Meclis Başkanı Salih Güney, Şubat 2016 ayı itibariyle pazara inen kabuklu fındık miktarının yaklaşık 405 bin ton olduğunu, bunun 305 bin tonunun ihraç edildiğini belirterek, “Kayıtlara göre, müstahsilden tacire inmiş ve iç pazarda bulunan fındık miktarı yaklaşık 100 bin tondur. Bunun 60-70 bin tonu iç pazara satılmıştır. Dolayısıyla pazarda halen 30-40 bin ton fındık ya vardır ya yoktur. Dolayısıyla piyasanın fındığa ihtiyacı vardır. Bu durumda üreticilerimiz fındığını pazara getirmemekte direnmelidir. Direndiği takdirde fiyat yükselecektir” diye konuştu.