banner102

Tarih sayfalarında, hayvanlardan insanlara geçen hastalıkların insanların basına musallat olduğŸu ve o zamanki şŸartlar çerçevesinde yeterli mücadelenin yapılamayışŸından çok sayıda insanın öldüğŸü kayıtlıdır. Geçen yüzyılda ortaya çıkan bu hastalık salgınları ve bunlara bağŸlı birçok insanın hayatını kaybetmesi hem ülkemiz hem de dünya kamuoyunu meşŸgul etmekte ayrıca büyük korkuya neden olmaktadır. Hayvan kaynaklı hastalıklar hÜ¢lÜ¢ önemli bir halk sağŸlığŸı problemi olmaya devam etmekte olup, bu listeye Kırım-Kongo Kanamalı AteşŸi (KKKA) olarak bilinen bir hastalığŸın eklendiğŸi de herkesin malumudur. Bugüne kadar yaklaşŸık 30 ülkeden bildirilen KKKA, yaygın coğŸrafi dağŸılımı ve ölüm oranının yüksek olması nedeni ile ülkemizde de güncelliğŸini koruyan yeni bir halk sağŸlığŸı sorunudur. Kırım-Kongo Kanamalı AteşŸi, ilk olarak hastalığŸın ismini aldığŸı Kırım ve Kongo'da görülen, virüs dediğŸimiz mikropların sebep olduğŸu, birçok organı etkileyen, kanamalarla seyreden ölümcül seyredebilen bir hastalıktır.

KIRIM-KONGO KANAMALI ATEşžİ’NİN BELİRTİLERİ NELERDİR?

Hastalık ateşŸ, ani başŸlayan başŸ ağŸrısı, kas ağŸrısı, kırıklık, halsizlik ve belirgin işŸtahsızlıkla başŸlar. Bulantı, kusma, karın ağŸrısı ve ishal gibi şŸikÜ¢yetler de görülebilir. İlk günlerde; Yüzde ve göğŸüste kızarmalar, gözlerde kanlanmalar ortaya çıkabilir. GöğŸüs ve karında, ya da tüm vücuda yayılan küçük nokta şŸeklinde kanamalar olabilir. Bu kanamalar daha da büyüyerek vücuda yayılabilir. Hastalık tablosuna burun ve dişŸeti kanamaları, ağŸızdan kanama veya idrar yada büyük abdestten kanamalar da eşŸlik edebilir.

KIRIM-KONGO KANAMALI ATEşžİ NASIL BULAşžIR?

Hastalık insanlara kenelerin ısırması veya kenelerle temas sonucu bulaşŸır. Bu hastalık evcil hayvanlara da aynı şŸekilde bulaşŸabilmektedir. Ancak, hastalık hayvanlarda belirtisiz seyrederken insanlarda oldukça öldürücü olabilmektedir. YabanÜ® kemirici hayvanlar, kuşŸlar ve keneler hastalığŸın doğŸadaki saklayıcısı durumundadır. 

Keneler beslenmek için bu hayvanlardan kan emerler, bu sırada aldıkları virüsü insanlardan kan emerken bulaşŸtırırlar. Hastalık kene ısırmasının yanı sıra, vücudunda virüs bulunan hayvanların kanlarına, vücut sıvılarına veya diğŸer dokularına temas etmekle bulaşŸabildiğŸi gibi bu hastalığŸa yakalanmışŸ insanların kan veya vücut sıvılarına temas sonucu da bulaşŸma olabilmektedir.

KIRIM-KONGO KANAMALI ATEşžİ’NDEN NASIL KUşžKULANILIR?

Yukarıdaki belirtilerin yanı sıra; Kene ısırması veya kene ile temas hikÜ¢yesi varsa, son iki hafta içinde çalı, çırpı, su kenarları veya gür otların bulunduğŸu alanlara piknik amaçlı veya diğŸer bir nedenle gidilmişŸse, ormanlarda çalışŸan veya avcılıkla uğŸraşŸan bir kişŸi ise, hayvan besleyen veya hayvanlarla yakın teması olan bir kişŸi ise (kesimhane çalışŸanları gibi), herhangi bir hayvan kanı veya diğŸer dokularına ya da bu belirtilerin bulunduğŸu hastaların kan veya vücut sıvılarına bir temas söz  konusu ise Kırım-Kongo Kanamalı AteşŸi'nden şŸüphe edilmeli ve vakit geçirmeden  en  yakın sağŸlık  kuruluşŸuna başŸvurulmalıdır.

KIRIM-KONGO KANAMALI ATEşžİ, VİRܜS ALINDIKTAN NE KADAR SܜRE SONRA ORTAYA ܇IKAR VE NE ZAMAN GܖRܜLܜR?

Kene tarafından ısırılma veya kene ile temas sonucu virüsün alınmasını müteakiben hastalığŸın belirtileri genellikle 1-3 günde ortaya çıkar; bu süre en fazla 9 gün olabilmektedir.  Hasta insan veya hayvanlara ait kan, vücut sıvıları veya diğŸer dokularına doğŸrudan temas sonucu bulaşŸmalarda hastalığŸın belirtilerinin ortaya çıkma süresi 5-6 gündür; bu süre de en fazla 13 gün kadar olabilmektedir.

KIRIM-KONGO KANAMALI ATEşžİ HANGİ MEVSİMLERDE GܖRܜLMEKTEDİR?

Hastalık mevsimsel özellik göstermektedir. Olgular ilkbahar ve yaz aylarında yoğŸun görülmektedir. Genel olarak Haziran ve Eylül arası görülmesine rağŸmen, değŸişŸik mevsimlerde görülebilir.

KIRIM-KONGO KANAMALI ATEşžİ NERELERDE GܖRܜLEBİLMEKTEDİR?

Hastalık sıklıkla Afrika, Asya, OrtadoğŸu ve DoğŸu Avrupa'da görülmektedir. Son yıllarda ülkemizle birlikte Kosova, Arnavutluk, İran, Pakistan ve Güney Afrika'da tek tek vakalar ve salgınlar şŸeklinde ortaya çıktığŸı bildirilmişŸtir.

ܜlkemiz, coğŸrafik olarak kenelerin yaşŸamaları ve hayatlarını devam ettirebilmeleri için oldukça uygun bir yapıya sahiptir. Bu nedenle de hastalık, özellikle hayvancılığŸın yapıldığŸı, orman ve gür otlakların bulunduğŸu yerler başŸta olmak üzere ülkemizin her yerinde görülebilecek durumdadır. Türkiye’de ilk kez 2002 Haziran ayında Tokat ili ve çevresinden olgular bildirilmeye başŸlanmışŸ, Takip eden yıllarda Amasya, Artvin, ܇ankırı, ܇orum, Erzurum, Erzincan, Karabük, Sivas, Tokat, Yozgat, GümüşŸhane, Bayburt, Kastamonu,  Giresun’dan hastalar bildirilmişŸ ve bunların % 4.9’u kaybedilmişŸtir.

KIRIM-KONGO KANAMALI ATEşžİ İ܇İN KİMLER RİSK ALTINDADIR?

Hastalık açısından, tarım çalışŸanları ve hayvancılık ile uğŸraşŸanlar veterinerler, hasta hayvan ile teması olanlar ve akut hastalarla temas olasılığŸı olduğŸundan hastalığŸın görüldüğŸü bölgelerde görev yapan sağŸlık personeli, askerler, kamp yapanlar ile deri fabrikası isçileri, mezbaha çalışŸanları, kasaplar ve hastalığŸın görüldüğŸü yerlere seyahat edenler yüksek risk altındadır.

KIRIM-KONGO KANAMALI ATEşžİ HASTALIğžININ TEDAVİSİ VAR MIDIR?

Tedavide en önemli basamak öncelikli olarak korunmaktır. Bu nedenledir ki hastalıktan korunmak için mutlaka KENELER İLE MܜCADELE ETMELİYİZ.

 Hayvanların kanına veya başŸka bir vücut sıvısına temas edilmemeli, bu durumlarda eldiven kullanılmalıdır. Hayvan barınaklarına girdikten veya hayvanlarla temastan sonra, insanlar vücutlarını kene yönünden muayene etmeli, kene varsa uzaklaşŸtırılmalıdır. ܇alı, çırpı, su kenarı veya gür otların bulunduğŸu alanlara piknik veya başŸka bir amaçlı gitme durumunda pantolon paçaları çorap içine alınmalı ve dönüşŸte mutlaka vücut kene yönünden kontrol edilmeli, kene varsa uygun bir şŸekilde uzaklaşŸtırılmalıdır. Bu tür yerlere gidildiğŸinde mümkünse çizme giyilmelidir. Keneler vücuttan uzaklaşŸtırılırken koparılmamalı, bir cımbızla sağŸa sola oynatılarak çıkarılmalıdır. Keneler kesinlikle elle öldürülmemeli ve patlatılmamalıdır. Vücuttaki kenelerin üzerine herhangi bir kimyasal madde (alkol,  çamaşŸır suyu, kolonya, gaz yağŸı vb.) dökülmemelidir. Çünkü bu kimyasallar, kenelerin kusmasına sebep olabildiğŸinden, kusmuktaki virüsler, kenenin kan emmek için ısırdığŸı yerden vücuda girebilirler.

Kenelerin yaşŸama alanlarında bulunabilecek kişŸiler, böcek kaçırıcı ilaçları vücutlarına sürerek veya elbiselerine emdirerek kullanabilirler. Hasta olan kişŸilerin kullandığŸı malzemeler ve tuvaletler çamaşŸır suyu ile dezenfekte edilmelidir.

HastalığŸın tedavisi hastaya ve kanamanın şŸiddetine göre destek tedavisi ( sıvı, elektrolit, kan, kan ürünleri vb..) olarak yapılmaktadır.

Günümüz şŸartlarında hastalığŸa karşŸı koruyuculuk sağŸlayan bir aşŸı halen bulunmamaktadır.

 

Uz. Dr. Firdevs Aksoy

Of devlet hastanesi

Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı

 

Avatar
Adınız
Yorum Gönder
Kalan Karakter:
Yorumunuz onaylanmak üzere yöneticiye iletilmiştir.×
Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.

banner90