Muhammet Han TOPSAKAL - KENT VE ŞEHİR

08 Mart 2014, 16:28

Harcayın...Harcayın... Harcayın...Ama mutlaka para da kazanın. Para sirkülasyonunun devam etmesi için elzemdir para harcamak. Kapitalizmde para harcanmak için kazanılır. Felsefesi para ve tüketim üzerine kurulu kapitalist felsefenin bu anlayış doğrultusunda inşa ettiği yerleşim yerleri de tabi ki kent olur, şehir değil. Kent beton mimarisidir ve beton mimari üzerinde yaşayan insanlar da içlerindeki huzursuzluğun giderilmesi için muhtelif yollara başvurur. Burada hayata İslam'i bir bakış açısı olmayan kentli bireyin ikinci şıkkı da aynı yaşadığı kent gibi maddeci bir sonuca götürür. Madde üzerine düşünce ve yaşam inşa eden insan, sonuç olarak maddenin temel dayanağı para üzerine hareket etme sonucuyla karşılaşmak zorundadır. İşte kentli bireyin yaşamı bu nedenle para üzerine kurulmuştur. Kentli efendi beton mimarisi üzerinde sürekli ruhunu paranın bitişiği tüketim üzerinde rahatlatmaktadır. Onun gezmeleri Yaratıcı'nın mimarisi tabiat üzerine değil, eğlence mekanları ve alış-veriş seanslarını yapacağı mekanlar üstündedir. Kapitalizmin meşhur deli saçması malumunuzdur. Sınırsız ihtiyaçların, sınırlı imkanlarla karşılanmasıdır ekonomi. Kentin yaşayanı her insanın fıtratı içerisinde olan nefsi ıslah etme yerine,nefsini azdırma ve sürekli onu doyurma üzerine gayret sarf eder, tüketir. Tükettikçe daha çok tüketme isteği doğar ve yaşamında böylece dinin yerini madde alır. Kent madde üzerine kurulmuş, dinin yerini ihtiyaçlarını karşılama peşinde sürüklenen bireyler oluşmuştur. İnsanın fıtratında olan dini yaşama güzelliğinin yeri nefsi tatmin koşuşturması olan tüketim aşığı kentli birey artık Allah'tan dolayısıyla insan olmaktan çıkmıştır. Burada dikkat edilmesi gereken konu para harcamak değildir. Asıl mesele parayı insan olmakla ortaya çıkan zorunlu ihtiyaçları karşılamak amacıyla kullanmak yerine, para kazanmayı amaç haline getirmek, nefsin ıslahı etmek yerine onu rayından çıkarma aracı olarak kullanılmasıdır.

Şehrin kentten farkı an baştan inşa amacıyla ayrılmaktadır. Hz. İbrahim'in Kabe'yi inşa etmesinde olduğu gibi şehir Yaratıcı merkezli kurulur. Mekke nasıl Allah'a ibadet üzerine kurulduğu ise Müslümanın yaşadığı her yer de tabi olarak aynı gayeyle kurulur. Osmanlı mimarisine baktığımızda şehrin merkezinde cami ve mezar bulunmaktadır. Cami insanın yaşamsal faaliyetlerini belirleyen, mezar ise yaşamsal faaliyetlerin sonucunda varılacak yeri unutmasını engelleyen merkezlerdir. Şehirlerde insanın amacı kendisine emredilen dini yaşamak ve bu arada temel, mecburi ihtiyaçlarını karşılamak için de çalışmaktır. Müslüman şehirlinin çalışması kapitalist bireyin para için kendisini seferber etmesiyle benzer değildir. Kapitalist para için yaşar Müslüman ise yaşamak için kazanır. Bunun dışında bereket Müslüman şehrinin temel dayanağıdır. Şehirli paranın kazanma yöntemiyle de kentli kapitalist kentli ile ayrılmaktadır, çünkü helal dediğimiz olmazsa olmaz kavram mevcuttur hayatında. Erbakan Hoca'nın deyimiyle "Helal olan iki haram olan dörtten büyüktür." Bereket iki ile dört arasındaki niceliksel farkı kaldırmaktadır. Müslüman şehirlinin kazancını kaynağı her türlü rızkın yaratıcısı olan Allah olduğundan,bereket de O'ndan gelmektedir. Müslüman şehrinde insan, asla yaratıcısını unutmaz ve ilk kurulan şehir gibi yaratıcı etrafında dönmektedir. Şehirde beton tabiata zarar veremez.Tabiat şehrin bir parçası değil, şehir tabiatın bir unsurudur. Beton şehrin içinde insan ve tabiat arasında giremez. İnsanın etrafında gördüğü tabiat Allah'ın ayetleridir. Müslüman anlayışındaki Allah ile kurulması zorunlu olan bağ, kendi inşa ettiği şehrin mimarisine de yansıması gayet tabidir. Olması gereken de budur. Şehirde Müslüman saygı üzerine hayatını idame ettirir. Yine kendi kültürümüze ait olan Osmanlı anlayışında, minarelerin boyundan kısa olması şartı, cami pencerelerinde büyük görünmemesi için evlerin pencerelerinin küçük yapılması bahsettiğimiz saygı ve tevazuun güzel örneklerinden biridir. Özetle, şehir insanın Müslümanlığını yaşadığı, yaratılış amacını unutmadığı merkezdir.

Son olarak Müslümanlığını unutan kapitalist kentli bireyler yerine, İslam'ı yaşayan şehirli Müslümanlar olmak duasıyla...

Yorum Gönder 4

Yorumunuz onaylanmak üzere yöneticiye iletilmiştir.×

Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.